کاروان سرا های لارستان

کاروانسراها اساسا مسافرخانه‌ها یا مهمان‌خانه‌هایی هستند که در قدیم و در یک فضای بزرگ برای راحتی کاروان‌ها ساخته می شد. اغلب در این نوع مهمان‌خانه‌ها که حیاطی بزرگ دارشتند، مسافران برای شب توقف می‌کردند. به دلیل رونق تجارت در سالهای دور در منطقه لارستان، کاروان های زیادی از این منطقه عبور می نمودند و بر همین اساس تعداد قابل توجهی کاروان سرا بر اساس نیاز و ایجاد نوعی کسب و کار جدید از سالهای دور به جای مانده است.  اگرچه امکان نوسازی و تبدیل آنها به مکان های توریستی گردشگری به راحتی فراهم است، اما مسئولان در این خصوص گامی برنمی دارند. 

بد نیست اسامی مشهورترین کاروان سراهای منطقه را با هم مرور نماییم. 

اسامی مهمترین کاروان سراهای منطقه لارستان به شرح زیر است:

کاروانسرای نو: این کاروانسرا دقیقا در ضلع جنوبی(روبروی) میدان قیصریه لار (شهید نصیری لاری) واقع شده  و شامل تعداد زیادی  اتاق و مغازه می باشد .این اثر مربوط به دوره صفویه است کاشیکاری و آجر کاری آن حائز اهمیت است .

 کاروانسرای گلشن : این کاروانسرا نیز دقیقا با تمامی خصوصیات کاروانسری نو و در امتداد همان  کاروانسر واقع است. رسیدگی به این دو کاروانسرا الزامی است .

کاروانسرای بازرگان : این کاروانسرا در ابتدای میدان قیصریه می باشد که هم اکنون به عنوان یک مخروبه و دارای تعدادی مغازه بوده و به عنوان انباری مورد استفاده قرار می گیرد .

 کاروانسرای حاج غلامرضا معتمد : این کاروانسرا در شهر قدیم لار خیابان مدرس جنوبی و در ابتدای کوی گاله قراد دارد .  یکی از کاروانسراهای زیبا و بدون استفاده می باشد .

– کاروانسرای نیمه وسه نخود : هر دو  کاروانسرا  در کنار جاده لارستان بندر لنگه در صحرای نیمه و سه نخود قرار دارند . یکی از این کاروانسراها کاملا تخریب دیگری در حال تخریب می باشد .

– کاروانسرای ۴ برکه : این کاروانسرا در جاد ه لارستان بندر عباس در کنار پاسگاه ۴ برکه واقع می باشد .

– کاروانسرای بالی سرخ : کمی از شهر جدید به طرف گراش در کنار جاده سمت چپ قرار دارد .

– کاروانسرای پشت سنگر : در جاده لارستان کورده ، هم اکنون در کنار مرکز آزمایش رانندگی پایه یکم واقع می باشد.

– کاروانسرای دهکویه : این کاروانسرا در دهکویه قرار دارد .

– کاروانسرا های صحرای باغ : چندین  کاروانسرا از جمله کاروانسرای هرمود عباسی   در این منطقه وجود دارد.

کاروانسرای شاه عباسی  بریز : این کاروانسرا در بریز قرار دارد .  در جاده لار جهرم و متعلق به دوره صفویه بوده و گرداگرد آن اتاق های طاقی جناقی وجود دارد.

– کاروانسرای بست فاریاب ( بس پارو ) : این کاروانسرادر ۲۰ کیلیومتری جاده لار – بندرعباس در سمت راست واقع شده است . دارای پلان حیاط مرکزی و رواقهای اطراف آن می باشد.

– کاروانسرای دهرا : این کاروانسرا در شرفویه واقع شده است .

 

 

سوغات

ره‌آورد

• حلوا مسقطی لاری: یکی از معروف‌ترین سوغات لارستان، حلوا مسقطی لاری است. همانطور که از نام آن پیدا است، حلوایی است با ترکیبی از نشاسته، روغن، مغز پسته، آرد، شکر و رنگ‌های گیاهی.این حلوا منسوب به یکی از شهرهای عمان بنام مسقط است که تجار لارستانی در سفرهایی که به آن شهر داشتند طرز پخت آن را یاد گرفته و به لارستان آوردند. این حلوا هم‌اکنون در بسته‌های زیبا و رنگارنگ و در طعم‌های مختلف به شهرهای دیگر ایران صادر می‌شود.
• کنجه لاری: کبابی بسیار خوش طعم که با ترکیب گوشت (گوساله، گوسفند، مرغ و...) با نوعی ماست تهیه می‌شود و قدمتی چند صد ساله در لارستان دارد.
• مهوه (مهویا): نوعی خوراک جنوبی محسوب می‌شود که با تخمیر نوعی ماهی که در اصطلاح محلی به آن "موتو" میگویند تهیه می‌شود و همراه با نان و معمولاً روغن زیتون میل می‌شود.
• پپلوس: نوعی غذای قدیمی که با تکه‌های نان، پیاز و... درست می‌شود و می‌توان گفت در لارستان امروز رواج کمتری دارد.

• دو نوع مسقطی

 

 

 

مردم و زبان مذهب

مردم

جمعیت

شهرستان لارستان در سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ با ۱۷۳٬۱۸۹ نفر جمعیت، هفتمین شهرستان پرجمعیت استان به شمار می‌رود.

زبان و مذهب

زبان و گویش ساکنان شهرستان، زبان لارستانی گویش لاری می‌باشد که از زبان/گویش‌های ایرانی جنوب‌غربی به‌شمار می‌رود که با زبان لری و زبان فارسی و گویش تاتی هم‌خانواده است. دین مردم لارستان اسلام است.

منطقهٔ حفاظت‌شدهٔ هرمود

منطقهٔ حفاظت‌شدهٔ هرمود

نوشتار اصلی: منطقه حفاظت شده هرمود

منطقهٔ حفاظت‌شدهٔ هرمود در بین استان‌های فارس و هرمزگان واقع است. این منطقه که در شرق لارستان و در مرز مشترک استان فارس و هرمزگان قرار گرفته در حدود ۲۰۱٬۶۲۵ هکتار وسعت دارد و به علت داشتن شرایط خاص زیستگاهی، از نظر برخورداری از گونه‌های گیاهی و جانوری خاصِ مناطق گرمسیری و قوچ لارستان، یکی از مناطق بی‌نظیر و قابل توجه گردشگاهی و پژوهشی است. طبق مصوبه شورای عالی محیط‌زیست ۲۰۱ هزار هکتار تحت عنوان منطقهٔ حفاظت شده در ۴۰ کیلومتری شرق لار به نام هرمود اعلام شد. بخشی از رودخانه شور که از غرب به شرق جاری است سراسر مرز شمالی منطقه را تشکیل می‌دهد. مرز غربی و جنوبی منطقه جاده لارـ بندرعباس است. هدف از اعلام این منطقه به عنوان منطقه حفاظت شده حفاظت از قوچ نادر لارستان است. چشم‌اندازهای زیبای منطقه به خصوص کوه شب به ارتفاع ۲٬۶۸۲ متر بلندترین کوه لار در دشت جیحون با پوشش گیاهی عالی است.

از گیاهان منطقه می‌توان آکاسیا، کنار، کهور، استبرق، بادام کوهی، بنه، کیکم، زیتون، سرو کوهی، مورخش شاخ غزالی، گیاهان شورپسند، گز قیچ، نخل، نیزار، پده، انار شیطان، گیاهان صخره، چسب پامچال و لکچی را نام برد و از گونه‌های جانوری می‌توان به بز، قوچِ لارستان و میشِ لارستان، جبنیر، پلنگ، کفتار، گرگ، روباه معمولی، شاه روباه و شغال، انواع گربه وحشی، تشی، خارپشت، هوبره، چاخ لق، کوکر، کبوتر، قمری، چکاوک، چک‌چک، جغد، خور، سبزقبا، کبک، تیهو و لیکو، انواع پرندگان شکاری و لاشخور، شهدخوار، سسک، توکا، طرقه، کمرکولی، دارکوب و انواع پرندگان مهاجر مانند حواصیل، لک لک سیاه، اردک، آبچلیک، دیدومک و خزندگان انواع مختلفی از مارمولک‌ها و مارها و اخیراً گزارش‌هایی در مورد مشاهده یوزپلنگ و خرس سیاه داده شده. به منظور تأمین آب حیات وحش غیر از چشمه‌ها و منابع آب موجود سه آبشخور مصنوعی و دو تلمبه بادی طراحی و نصب و آب انبار موجود مرمت و بازسازی شده‌است.

هرمود لینک دانلود عکس
حجم: 11.7 کیلوبایت
                                   

آب و هوا و کوه‌ها و گنبدهای نمکی لارستان و رودخانه‌ها

آب و هوا

لارستان از نظر آب و هوا جزو مناطق گرم و خشک به‌شمار می‌رود و دارای زمستان‌هایی معتدل و تابستان‌هایی بسیار خشک است. ولی در گذشته‌های دور کشاورزی در لار رونق داشته است.

کوه‌ها

لارستان در جنوب رشته‌کوه‌های زاگرس قرار گرفته‌است که در این منطقه کوه‌ها به صورت موازی غرب به شرق طاق‌دیس‌هایی به وجود آورده‌اند و هر کدام از این طاق‌دیس‌ها از نام یا نام‌هایی برخوردارند که به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌شود.

• کوه البرز ۲٬۷۶۴
• کوه شب ۲٬۶۷۰
• کوه شور ۲٬۲۲۵
• کوه برخ ۲٬۲۱۶
• کوه گاوبست ۲٬۱۷۰
• کوه کورده ۱٬۹۷۰
• کوه گچ ۱٬۹۰۰

جغرافیا

جغرافیا

شهرستان لارستان با مساحتی معادل ۱۲٬۳۱۱ کیلومتر مربع که حدود ۱۰ درصد از مساحت استان را شامل می‌شود. این شهرستان در جنوب استان فارس و بین نوار ۵۳ درجه و ۸۷ دقیقه تا ۵۵ درجه ۴۴ دقیقه طول شرقی و ۲۷ درجه و ۲۱ دقیقه تا ۲۸ درجه و ۲۱ دقیقه عرض شمالی واقع شده‌است. این شهرستان از شمال به شهرستان‌های داراب، زرین دشت، و جهرم، از غرب به قیروکارزین، خنج، اوز، گراش و لامرد، و از شرق و جنوب به استان هرمزگان محدود می‌باشد. به لحاظ تقسیمات سیاسی شهرستان لار در سال ۱۳۹۸ از تعداد ۵ بخش، ۸ شهر و ۱۱ دهستان برخوردار بوده‌است. شهر لار مرکز این شهرستان می‌باشد. لارستان بزرگ‌ترین شهرستان استان فارس است و ارتفاع آن به طور میانگین ۹۱۵ متر بالاتر از سطح دریا است.

 

	داراب	جهرم، زرین‌دشت	قیر و کارزین
	حاجی‌آباد		گراش، اوز، خنج
		لار
	بندرعباس، بندر خمیر	بستک	لامرد

بناهای تاریخی

بناهای تاریخی

از جمله بناهای تاریخی پیش از اسلام در لارستان تمب بت، آتشکدهُ کاریان، قلعه اژدها پیکر در لار، آتشکدهُ محلچه در بین راه اصلی لار به شیراز، قلعهُ فرشته جان، قلعه جبرئیل در بنارویه، قلعه ایلود، قلعه کیقباد در جویم، کاروانسراهای واقع در بین جادهُ خنج، کاروان سراهای واقع در بین جادهُ گراش و خنج به فال و فال به سیراف می‌توان نام برد. هم چنین آثار و بقایای جادهُ باستانی عصر ساسانی بین جویم و جهرم و بین فال و اسیر به سیراف، و فیروزآباد به خنج، و خنج به کاریان نیز از آثار باستانی این شهر تاریخی است.

آتشکده آذرفرنبغ کاریان، مربوط به دوران ساسانیان، کهن‌ترین بنای تاریخی در شهرستان لارستان کنونی است، که یکی از سه آتشکده بزرگ ایرانی در دوران قبل از اسلام به شمار می‌رفته‌است. اکنون بنای این آتشکده به صورت تلی از خاک به نام تمب تشی در نزدیکی روستای کاریان، از توابع بخش جویم به چشم می‌خورد.

راه‌های باستانی

راه‌های باستانی

وجود راه‌های باستانی که از فیروزآباد و استخر از طریق خنج، و علامرودشت و فال و اسیر به طرف بندر باستانی سیراف، و جنوب می‌رفته‌است و آثار آن بر جای مانده در این مسیر، از نشانه‌های وجود فرهنگ و تمدن پیش از اسلام در این منطقه است.

تاریخ

تاریخ

نقشه‌ای اروپایی از سال ۱۷۳۰ که لارستان ایالتی جداگانه در کشور ایران ترسیم شده‌است.

تأسیس لار کنونی در اواخر قرن ششم قمری بیان شده‌است و ذکری از آن تا قرن هفتم و هشتم قمری به میان نیامده است. اولین بار منابع قرن هشتم هجری از جمله حمدالله مستوفی از لار خبر داده‌است. او این شهر را از توابع «شبانکاره» شمرده‌است. در دانشنامه جهان اسلام نیز لارستان بخشی از ولایت داراب‌گرد معرفی شده‌است

لارستان در دوره صفویه ولایتی مهم و وسیع در جنوب فارس بوده و سکه تجاری مخصوص خود را ضرب می‌کرده‌است.

نام لارستان

نام

بر اساس آنچه در اسطوره‌ها و افسانه‌های قدیم ایران زمین آورده‌اند، گرگین میلاد از پهلوانانِ باستان، بنیان‌گذار شهری بود که با مشتق‌گیری از نام او احتمالاً به لاد شهرت یافت و این نام بعدها به لار دگرگون شد.

طبق روایات افسانه‌ای موجود، پس از گرگین میلاد فرزندان آن پهلوان افسانه‌ای، نسل اندر نسل به حکومت این منطقه منصوب شده‌اند و تا سال ۱۰۱۵ ق، حکومتشان زیر لقای شاهان ایران بر جای بوده‌است.